Ik zie regelmatig nieuwskoppen voorbij komen waarvan ik denk: ziet de redacteur, van wie je toch mag verwachten dat hij enig taalgevoel heeft, nu echt niet dat dit een hele slechte woordkeuze is? Zoals bij deze krantenkop uit het nieuws van vorige maand: ‘Ook je enkel laten afzetten bij Schiphol gaat straks geld kosten.’ Maar ja, tja … het is dan ook best een behoorlijke operatie.
Ambiguïteit in taal lost zich vaak vanzelf op. In een fractie van een seconde nemen we de twee mogelijkheden door en beseffen we dat er eigenlijk maar één echt logisch is. Je enkel laten amputeren bij Schiphol gaat geld kosten? Niet echt waarschijnlijk. Je slechts laten afzetten bij Schiphol gaat geld kosten? Waarschijnlijker. Voor redacteurs is het de uitdaging om die ambiguïteit voor te zijn en lachwekkende nieuwskoppen te vermijden, maar ook de redacteur van de volgende krantenkop slaagt daar duidelijk niet in: ‘Man toont rechter penis om onschuld te bewijzen.’ Ik vraag me alleen nog maar af of z’n linker wel schuld had.
Nee, geen handige zet. Veel lezers zullen hier niet in staat zijn geweest om de meest waarschijnlijke mogelijkheid te selecteren en zij interpreteren dit nieuwsbericht totaal anders dan bedoeld. Oké, het hele nieuwsbericht lezen zal ongetwijfeld voor opheldering zorgen, maar eerlijk, hoeveel mensen slaan de inhoud over en lezen alleen nog de koppen?! Best fijn als daar dan geen ambiguïteit in zit.
Nog zo een: ‘Terreurverdachten bespraken aanslag op politiebureau.’ Dit is toch wel een hele verwarrende. Bespraken terreurverdachten in het politiebureau zelf een aanslag of bespraken ze dat ze een aanslag op het politiebureau wilde plegen? Beide zijn heel goed mogelijk … maar, de laatste toch nét iets waarschijnlijker.
Nieuws is snel, verspreid zich snel en moet snel gepubliceerd worden, maar de tijd nemen om koppen een tweede keer te lezen; ik zou het toch doen. Al is het maar om de wat minder snuggere en minder doordenkende lezers te behoeden voor deze blunderende koppen die ze voor waar aannemen. Het is ze niet eens kwalijk te nemen.